Nghệ sĩ nhân dân là gì? Đối tượng, điều kiện và quy trình xét tặng

Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) là danh hiệu cao quý trong lĩnh vực nghệ thuật tại Việt Nam. Đây là sự công nhận và tôn vinh những nghệ sĩ đã đóng góp xuất sắc và có ảnh hưởng rộng rãi trong lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thực sự nghệ thuật nhân dân là gì, có ý nghĩa, vì thế hãy tham khảo bài viết chi tiết dưới đây để tìm hiểu chi tiết hơn về danh hiệu cao quý này

Nghệ sĩ nhân dân là gì?

Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là một danh hiệu cao quý ở Việt Nam, được trao quà cho những nghệ sĩ có đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực nghệ thuật và đặc biệt là những người có trung thành với Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội . Đây là một hình thức tôn vinh và công nhận lao công của những người làm nghệ thuật trong việc cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Việt Nam.

Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân tương tự như danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, và nó có thể hiện thực hóa công nhận của Nhà nước đối với tài năng và đóng góp của những nghệ sĩ nền văn hóa và nghệ thuật của đất nước. Từ năm 1984 đến năm 2015, đã có 8 buổi trao tặng hơn 368 nghệ sĩ được vinh danh bằng danh hiệu này.

Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là một danh hiệu cao quý ở Việt Nam,
Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là một danh hiệu cao quý ở Việt Nam

Xem thêm:

Tổng hợp những ca sĩ nổi tiếng ở Việt Nam nhất hiện nay

Nghệ sĩ nhân trẻ nhất Việt Nam là ai – Thông tin chi tiết

Những đối tượng nào được đánh giá là danh hiệu nghệ sĩ nhân dân

Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) là danh hiệu giá trị trong lĩnh vực nghệ thuật tại Việt Nam và được trao quà cho nhiều đối tượng khác, bao gồm

  • Người diễn kịch và nghệ thuật biểu diễn diễn đàn: Bao gồm các nghệ sĩ diễn kịch hát truyền thống, kịch nói, nhạc kịch, kịch câm, diễn viên phim điện ảnh và truyền hình, nghệ sĩ xiếc, người điều khiển rối, nhạc sĩ, nhạc công, người biểu diễn diễn múa, và người hiện ngâm thơ trực tiếp trước công chúng hoặc qua sóng phát thanh và truyền hình.
  • Đạo diễn và người chỉ đạo nghệ thuật: Bao gồm đạo diễn các loại hình nghệ thuật như kịch hát truyền thống, kịch nói, nhạc kịch, kịch câm, biên đạo múa, đạo diễn sân khấu và phim truyền hình, đạo diễn âm thanh và ánh sáng.
  • Người làm phim: Các nhà làm phim, bao gồm đạo diễn phim truyền hình, đạo diễn phim điện ảnh, quay phim truyện và tài liệu, người làm phim khoa học và hoạt hình.
  • Họa sĩ và nghệ sĩ trang điểm: Nghệ sĩ thiết kế trang trí sân khấu và điện ảnh, nghệ sĩ phục trang, hóa trang cho sân khấu, điện ảnh, và truyền hình. Các nghệ sĩ tạo hình rối và hoạt động cho phim hoạt hình.
  • Nhạc sĩ và người chỉ huy dàn nhạc: Bao gồm nhạc sĩ sáng tác âm nhạc và người chỉ huy dàn nhạc, hợp lý, giao tác.
  • Phát thanh viên và người làm truyền hình: Nghệ sĩ phát thanh truyền hình và truyền hình cũng có thể được trao danh hiệu này.
  • Nghệ sĩ và nghệ nhân nghệ thuật truyền thống: Ngoài ra, danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cũng có thể được trao thưởng cho các nghệ sĩ và nghệ nhân trong các môn học nghệ thuật truyền thống và các loại hình nghệ thuật khác, ngay cả khi họ không thuộc các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp của Nhà nước, nhưng hoạt động nghệ thuật phục vụ nhu cầu xã hội.

Điều kiện và tiêu chuẩn để đánh giá nghệ sĩ nhân dân là gì

Theo Nghị định 40/2021/ND-CP, có các tiêu chuẩn cụ thể để đạt được danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, và tiêu chuẩn này đã được sửa đổi và bổ sung theo Nghị định 89/2014/ND-CP. Đây là các công cụ điều kiện:

  • Trung thành và hội thủ: Nghệ sĩ cần phải trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, chấp hành chủ tài, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, cũng như điều kiện, nội quy, quy cơ chế, tổ chức, địa phương.
  • Phẩm chất đạo đức và ảnh hưởng trong xã hội: Nghệ sĩ cần phải có sản phẩm chất đạo đức tốt và là gương mẫu trong cuộc sống. Họ cần tận tuỵ với nghề, có tài năng nghệ thuật kỹ thuật xuất sắc, uy tín nghề nghiệp, và được đồng nghiệp và nhân dân mộ mộ.
  • Thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp: Nghệ sĩ phải có thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp liên tục hoặc cộng ngâm từ 20 năm trở lên. Đối với các loại hình nghệ thuật Xiếc và Múa, thời gian hoạt động yêu cầu là từ 15 năm trở lên.
  • Tiêu chuẩn giải thưởng: Để được xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, nghệ sĩ phải được trao danh hiệu “Nghệ sĩ ưu tú” và đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau:
  • Có ít nhất 02 giải Vàng quốc gia (trong đó có 01 giải Vàng là của cá nhân).
  • Trường hợp không có 01 giải Vàng là của cá nhân thì cần có ít nhất 03 giải Vàng quốc gia (đây là giải thưởng của bộ phim, chương trình, diễn vở, tiết mục).
  • Trường hợp không đáp ứng tiêu chuẩn về giải thưởng, nhưng có cống hiến nổi trội và tài năng nghệ thuật xuất sắc, có thể được xem xét đánh giá là trường hợp đặc biệt và được Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định. Điều này có thể áp dụng cho những nghệ sĩ có nhiều đóng góp và trải nghiệm các vị trí đặc biệt trong lĩnh vực nghệ thuật.
Để đạt được danh hiệu NSND cần đạt được các điều kiện tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật
Để đạt được danh hiệu NSND cần đạt được các điều kiện tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật

Qùa tặng quà nghệ sĩ nhân dân

Quá trình tặng thưởng danh sĩ Nghệ sĩ Nhân dân diễn ra theo 4 cấp, bao gồm:

  • Cấp đơn vị công tác: Nghệ sĩ đăng ký tại đơn vị nghệ thuật Nhà nước mà họ đang công tác.
  • Cấp cơ sở Văn hoá Thông tin hoặc Hội đồng Cục chuyên ngành lớn: Hội đồng đánh giá tặng danh hiệu sẽ được hình thành thành công tại cấp này. Các đơn vị chuyên ngành như điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn diễn đàn sẽ có Hội đồng riêng để tặng thưởng danh hiệu.
  • Cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Quốc và các bộ, ngành, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam: Tại cấp này, cơ quan quản lý các đơn vị nghệ thuật sẽ tổ chức Hội đồng xét tặng danh hiệu .
  • Cấp quốc gia: Bao gồm Hội đồng chuyên ngành và Hội đồng quốc gia. Hội đồng chuyên ngành bao gồm các thành viên là nghệ sĩ và nhà quản lý có chuyên môn cao trong lĩnh vực âm nhạc, sân khấu, múa, điện ảnh, phát thanh, truyền hình. Hội đồng quốc gia là cấp cao nhất trong quá trình nhận thưởng danh hiệu.

Ngoài ra, nếu nghệ sĩ không thuộc các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, họ có thể đăng ký tại Sở Văn hóa Thông tin nơi thường trú. Đối với những nghệ sĩ đã mất, danh hiệu này có thể được nhận quà tặng sau khi xem xét các tiêu chí và quy trình tương tự.

Sự khác biệt giữa nghệ sĩ ưu tú và nghệ sĩ nhân dân là gì

Sự khác biệt giữa danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú” là như sau:

1 – Về tiêu chuẩn và yêu cầu:

Nghệ sĩ Nhân dân: Để được trao danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, nghệ sĩ cần đáp ứng những yêu cầu nghiêm ngặt về trung thành với Tổ quốc, ảnh lan rộng trong xã hội, sản phẩm đạo đức, tài năng nghệ thuật xuất sắc và thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp từ 20 năm trở lên (hoặc 15 năm trở lên đối với các loại hình Xiếc, Múa).

Nghệ sĩ ưu tú: Để được trao danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ cần có tài năng nghệ thuật xuất sắc, được công nhận ít nhất 2 giải Vàng quốc gia (trong đó có 1 giải Vàng cá nhân) hoặc ít nhất 3 giải Vàng quốc gia (nếu không có giải Vàng cá nhân). Ngoài ra, nghệ sĩ cũng có thể được xem xét và trình lên Thủ tướng Chính phủ để quyết định trong các trường hợp đặc biệt, nếu có cống hiến nổi nổi và tài năng nghệ thuật xuất sắc mà không đáp ứng tiêu chí về giải quyết thường.

2 – Về giá trị và danh giá:

Nghệ sĩ Nhân dân: Danh hiệu nghệ sĩ Nhân dân là danh hiệu cao nhất trong lĩnh vực nghệ thuật tại Việt Nam. Nó có thể thực hiện thành công của Nhà nước và xã hội đối với sự đóng góp của nghệ sĩ trong lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa. Nghệ sĩ Nhân dân được xem là những biểu tượng tiêu biểu của nghệ thuật và văn hóa dân tộc.

Nghệ sĩ ưu tú: Danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú cũng là một danh hiệu cao trong lĩnh vực nghệ thuật và có ý nghĩa quan trọng. Tuy nhiên, danh hiệu này không có giá trị và danh giá như danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Danh hiệu NSND trao quà cho những nghệ sĩ cống hiến tận tuỵ với nghề
Danh hiệu NSND trao quà cho những nghệ sĩ cống hiến tận tuỵ với nghề

3 – Về quyền lợi và phúc lợi:

Nghệ sĩ Nhân dân : Nghệ sĩ Nhân dân được hưởng những đặc quyền và quyền lợi đặc biệt từ Nhà nước, được tặng danh hiệu, được tạo điều kiện và ưu đãi trong công việc sáng tạo, biểu diễn nghệ thuật, được hỗ trợ tài chính chính và chăm sóc sức khỏe.

Nghệ sĩ ưu tú: Nghệ sĩ ưu tú không được hưởng những đặc quyền và quyền lợi tương tự như nghệ sĩ Nhân dân. Tuy nhiên, danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú vẫn có giá trị và thể hiện sự công nhận và tôn trọng đối với thành vật và tài năng nghệ thuật của nghệ sĩ.

Với những thông tin mà chúng tôi cung cấp, chắc chắn bạn đã hiểu “ nghệ sĩ nhân dân là gì ” và những tiêu chuẩn cũng như sự khác biệt của danh hiệu này so với nghệ sĩ ưu tú. Song dù là danh hiệu gì thì cũng không quan trọng, bởi hơn hết là người nghệ sĩ có thể tạo ra các tác phẩm để phục vụ công chúng là niềm vui của họ